_1749430366.gif)
धरान : किरात सिरिजंगा लिपि भनिँदै आएको लिम्बु भाषाको लिपिलाई राष्ट्रिय अभिलेखालयमा ‘किरात लिपि’ भनी अभिलेख राखिएको पाइएपछि लिम्बु/याक्थुङ भाषा, साहित्यका अगुवाहरू बिच लिपिको नामलाई लिएर प्राज्ञिक विवाद चलिरहेको छ ।
किरात याक्थुङ चुम्लुङले स्थापनाकाल देखी लिपिलाई किरात सिरिजंगा लिपि लेखिदैं आएको बताएको छ । तर अभिलेखालयमा ‘किरात लिपि’ नाम कसरी उल्लेख भयो भन्ने बारे कतैबाट खुलाइएको पाइँदैन ।
यस अन्यौलको स्थितिमा लिम्बु/याक्थुङ इतिहास, संस्कृतिका अनुसन्धाता तथा लालीगुराँस नगरपालिका तेह्रथुमका नगर प्रमुख अर्जुनबाबु माबुहाङले नगरपालिकाबाट संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालय किरात सिरिजंगा लिपिलाई नेपाल सरकारको अभिलेखालयमा ‘सिरिजंंगा लिपि’को नाममा सूचीकृत गर्न निवेदन सहित तथ्यहरू पेश गरेका छन् ।
उनले गत: शुक्रवार संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्री बद्री पाण्डेलाई भेट गरी निवेदन दर्ता गराएका हुन । नगर प्रमुख माबोहाङले ऐतिहासिक र सांस्कृतिक महत्त्व बोकेको सरिजङ्गा लिपि नेपाल सरकारको अभिलेखालयमा आधिकारिक रूपमा सूचीकृत गर्न मन्त्री पाण्डेसँग माग गरेका छन् ।
निवेदनमा अठारौँ शताब्दीमा ताप्लेजुङको तेल्लोकमा जन्मिएका याक्थुङ लिम्बू जातिका ज्ञान साधक सरिजङ्गा सिङ थेबेले तयार पारेको वर्णमाला ‘सरिजङ्गा लिपि’ नाममा सूचीकृत गर्न आग्रह गर्दै उक्त लिपि याक्थुङ लिम्बू भाषा, मुन्धुम, इतिहास, मानव शास्त्र र सामाजिक संरचना सम्बन्धी लेखोटहरूमा प्रयोग भएको दाबी गरिएको छ ।
सिरिजंगा लिपि तत्कालीन समयमा तमोर खोला,फावा खोला, सिनाम,तेल्लोकदेखि सिक्किम सम्म व्यवहारिक र लेख्य रूपमा प्रचलित रहेको उल्लेख छ । पञ्चायतकलामा उक्त लिपिलाई ‘किराँत लिपि’ भनेर उल्लेख गरिएको भए पनि मौलिक नाम सरिजङ्गा लिपि नै रहेको स्पष्ट गरिएको छ ।
ब्रिटिस लाइब्रेरीमा रहेका प्राचीन पाण्डुलिपिदेखि इमानसिंह चेम्जोङ र हेमराज शाक्यका कृतिहरूमा लिपि सम्बन्धी अभिलेखहरूको प्रमाण प्रस्तुत गरिएको छ ।
निवेदनको पूर्ण विवरण यस्तो छ : 
